Samorządowa Karta Praw Rodzin

W Górze Kalwarii odbyły się konsultacje społeczne dotyczące – Samorządowej Karty Praw Rodzin, które poprowadzili: dr. Marek Grabowski, Fundacja Mama i Tata i Paweł Kwaśniak, Prezes Centrum Wspierania Inicjatyw Dla Życia i Rodziny.

– Żadna społeczność nie może rozwijać się bez udziału rodzin – silne rodziny są fundamentem silnej wspólnoty. Dzisiaj, gdy nasz kraj mierzy się z wyzwaniem demograficznym oraz problemem osłabienia więzi społecznych, w tym rodzinnych, tym większe znaczenie zyskuje tworzenie przez władze publiczne korzystnych warunków dla funkcjonowania rodziny i małżeństwa oraz wzmacniania więzi, na których są one oparte.

W tych okolicznościach konieczne jest wyraźne opowiedzenie się po stronie wartości poświadczonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, W tym celu samorząd decyduje się na wprowadzenie konkretnych rozwiązań zaproponowanych w Samorządowej Karcie Praw Rodzin, która stanowi kompleksowy program działań na rzecz wzmocnienia rodziny – to cytat z uzasadnienia projektu uchwały w sprawie przyjęcia przez Gminę, Samorządowej Karty Praw Rodzin.

Jakie to działania?

Samorządowa Karta Praw Rodzin składa się z sześciu punktów:

1. Prawa rodziców i dobro dziecka w szkole oraz przedszkolu.

Zadaniem instytucji oświaty jest wspomaganie wychowawczej roli rodziny w sposób, który nie koliduje z konstytucyjnymi prawami rodziców. Rolą oświaty nie jest zastępowanie wychowania rodzinnego. Dlatego konieczne jest przyjęcie przez samorządy – „Kodeksu dobrych praktyk”, zawierającego zbiór wzorcowych rozwiązań pokazujących, jak praca wychowawcza szkół może zostać zorganizowana w oparciu o zasadę ich pomocniczości wychowawczej wobec rodziny.

W szkołach samorządowych muszą być respektowane ustawowe prawa rodziców, w tym w szczególności kompetencje rady rodziców do uchwalenia programu wychowawczo-profilaktycznego oraz do wyrażania zgody na podjęcie współpracy z organizacjami pozarządowymi i wymóg każdorazowego uzyskania zgody rodzica na udział dziecka w zajęciach nieobowiązkowych. Samorząd prowadzący szkołę powinien również publicznie udostępnić informacje o współpracy szkół z organizacjami pozarządowymi, podając je w w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy.

2. Prawa rodzin w polityce społecznej gminy.

Instrumenty polityki społecznej prowadzonej przez gminę powinny być tworzone i wdrażane z uwzględnieniem kontekstu praw rodziny, jej autonomii i tożsamości. Programy współpracy z organizacjami społecznymi powinny uwzględniać zasadę wzmacniania rodziny i małżeństwa oraz wykluczać finansowanie projektów, które godzą w te wartości. Samorządowe programy profilaktyczne, które mają na celu przeciwdziałanie przemocy i pomoc jej ofiarom, przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii oraz realizację celów polityki zdrowotnej, powinny uwzględniać zasadę poszanowania integralności rodziny, która może zostać uchylona tylko w sytuacji wyjątkowych, jak zagrożenie życia lub zdrowia jej członków.

– Ten smog destrukcyjny rodziny, to uzależnienia od hazardu, narkotyków, alkoholu, hedonizmu, czy prostytucji. Najwyższy wskaźnik erozji rodzin, odnotowaliśmy w Polsce, w Zagłębiu Miedziowym, w Lubinie i okolicach. Rozwody i rozpad rodzin, to także problem dla pracodawców – podkreślał w swojej wypowiedzi, dr. Marek Grabowski, Fundacja Mama i Tata.

Ważnym elementem polityki społecznej prowadzonej przez gminę powinno być także stworzenie rozwiązań umożliwiających rodzicom wybór pomiędzy różnymi formami opieki nad najmłodszymi dziećmi.

3. Usługi społeczne dostosowane do potrzeb rodzin.

Samorząd powinien podjąć także starania, aby usługi społeczne były jak najlepiej dostosowane do potrzeb rodzin, a jeśli to możliwe, uwzględniały udogodnienia pozwalające na korzystanie z nich przez rodziny z dziećmi. Wspólne spędzanie czas przez rodziny powinna umożliwiać: infrastruktura sportowa i rekreacyjna.

4. Promocja dobrych praktyk dotyczących praw rodzin w biznesie.

Samorząd powinien poprzeć programy certyfikacji przedsiębiorców, którzy przyjęli rozwiązania sprzyjające rodzinie.

5. Monitorowanie i egzekwowanie praw rodzin.

Dla realizacji praw rodziny kluczowe jest stworzenie skutecznych mechanizmów pozwalających na ich egzekwowanie. Ważne jest także, by rodziny były świadome przysługujących im praw. Aby prawidłowo realizować na poziomie samorządowym prawa rodzin, konieczne jest powołanie Rzecznika Praw Rodziny oraz stworzenie samorządowego systemu zgłaszania naruszeń praw rodziny. Rzecznik powinien monitorować przestrzeganie praw rodziny przez instytucje samorządowe, w tym szkoły, oraz interweniować w sytuacjach, gdy dochodzi do ich naruszenia. Rzecznik może prowadzić infolinię lub skrzynkę kontaktową umożliwiającą przesyłanie zgłoszeń. – Aż 80% Polaków, chce powołania rzecznika praw rodzin – przypominał badania, Paweł Kwaśniak, Prezes Centrum Wspierania Inicjatyw Dla Życia i Rodziny.

6. Tworzenie prawa przyjaznego rodzinie.

Na sytuację rodziny wpływają bezpośrednio także aktyw prawne, których głównym przedmiotem regulacji jest inna problematyka. Dlatego przygotowanie każdego aktu prawna miejscowego powinno poprzedzać określenie, czy wpłynie on na sytuację rodzin oraz na zakres ich praw, w tym praw rodziców i praw dzieci – zgodnie z zasadą „family mainstreaming”.

Rozwiązania znane z Karty Dużej Rodziny i Karty Mieszkańca

– Potrzebna jest wola polityczna na szczeblu centralnym i samorządowym. Niezbędne jest działanie na rzecz rodziny. Potrzebujemy dobrego klimatu – mówił na spotkaniu, dr. Marek Grabowski, Fundacja Mama i Tata. Wiele propozycji zawartych w programie Samorządowej Karty Praw Rodzin jest skutecznie realizowane przez Kartę Dużej Rodziny, a także przez Kartę Mieszkańca. W ramach tych dwóch inicjatyw, rodziny mogą skorzystać z systemu przysługujących im ulg: na liczne usługi, czy na ofertę kulturalną i sportową). Oczywiście warto podkreślić, że Karta Dużej Rodziny obejmuje rodziny wielodzietne (przyp. red. Karta wydawana jest dla rodzin, które mają, co najmniej trójkę i więcej dzieci). Stąd inicjatywa – Samorządowa Karta Praw Rodzin może być dobrym uzupełnieniem oferty samorządowej dla rodzin. Na pewno wpłynie na poprawienie praktyk i praw rodzin do wychowania własnych dzieci, które wynikają z zapisów Konstytucji RP.

Piętnaście samorządów z kartą

W ostatnim czasie Samorządową Kartę Praw Rodzin wdrożyli samorządowcy w Białej Podlaskiej, Przasnyszu, Rawie Mazowieckiej, Łańcucie, Wieluniu i Przysusze. W sumie, kartę gwarantującą ochronę konstytucyjnych praw rodzin wprowadziło już piętnaście samorządów. Wkrótce do karty mają przystąpić wszystkie samorządy powiatu tatrzańskiego. – Mamy zapowiedź, że 13 listopada br. wszystkie gminy z powiatu tatrzańskiego, w tym Zakopane, przystąpią do Samorządowej Karty Praw Rodzin. Nasz ruch przybiera na sile! Dlatego zachęcam do przyjęcia karty w Górze Kalwarii – apelował Paweł Kwaśniak, Prezes Centrum Wspierania Inicjatyw Dla Życia i Rodziny.

Według informacji poddanej na spotkaniu przez przewodniczącego Rady Miejskiej w Górze Kalwarii, Pana Jana Rokitę, uchwała w sprawie Samorządowej Karty Praw Rodzin ma znaleźć się w porządku obrad październikowej sesji Rady Miejskiej w Górze Kalwarii.

Autor: Kamil Myszyński